Interview met David Baden

In 2022 haalde spoedeisende hulp arts David Baden de Advanced Psychiatric Emergency (APEx)-cursus vanuit Engeland naar Nederland. Dat was geen eenvoudige opgave: door de coronapandemie lagen internationale trainingssamenwerkingen stil en reizen was beperkt. Toch zette David door, gedreven door de overtuiging dat deze cursus een essentiële toevoeging is voor goede zorg voor een kwetsbare groep patiënten en positief effect heeft op de artsen werkzaam in het Nederlandse acute zorglandschap.
Vandaag is hij course director van een APEx cursus. We spreken hem over de achtergrond van zijn initiatief, het belang van de APEX-cursus, en zijn advies aan collega’s in de acute zorg.

In 2022 bracht je de APEx-cursus vanuit Engeland naar Nederland, ondanks flinke uitdagingen door de coronapandemie. We zijn heel blij dat je hebt volgehouden en de cursus bij ons wilde onderbrengen. Waarom koos je voor ALSG?

Bij ALSG voelde ik dat we een gezamenlijk doel hadden: het verbeteren van de acute zorg. ALSG en ik stonden vanaf het begin achter dit product. Nu de cursus draait, handelen de medewerkers van ALSG vragen snel af en ontzorgen ze de stichting APEx effectief.

Waarom vind je het zo belangrijk dat de APEx-cursus meer bekendheid en aandacht krijgt binnen de Nederlandse acute zorg?

In mijn werk op de SEH zie ik elke dag mensen met onbegrepen en/of suïcidaal gedrag. Dat is een kwetsbare groep mensen, waarbij ik denk dat het belangrijk is om ons voor in te zetten. Mensen met zowel lichamelijke als psychische aandoeningen behoren namelijk tot de kortst levende in onze samenleving. Het stigma rondom deze groep is helaas ook nog altijd groot. Mijn doel is om de zorg voor hen te verbeteren — door betere samenwerking, minder stigma en een integrale aanpak. Ik wil voorkomen dat lichamelijke ziekten verergeren en geestelijke trauma’s worden vergroot, juist bij mensen die al kampen met deze complexe problematiek.

Kun je een voorbeeld geven van een acute verwarde of suïcidale patiënt die jou is bijgebleven?

Een casus die me is bijgebleven, is die van een man van begin dertig, afkomstig uit Bulgarije. Hij werd op de Spoedeisende Hulp binnengebracht na een vermeende zelfmoordpoging: hij zou schoonmaakmiddel hebben gedronken. Buiten had hij op de stoep gezeten, alleen gekleed in zijn onderbroek, met een trainingsbroek om zijn hoofd geknoopt. In zijn badkamer werd een halflege fles Glorix aangetroffen, het bad was kapot en de wastafel was van de muur getrokken – er was sprake van complete chaos in de rest van zijn huis. Mijn eerste gedachte was dat dit eerder iets voor de crisisdienst zou zijn.

Maar na tien minuten ontdekten we dat hij hoge koorts had. Uiteindelijk – na enig aandringen - heeft de neuroloog een lumbaalpunctie gedaan. Daaruit bleek dat hij een hersenvliesontsteking had. Terwijl bij ons bijna geen contact te maken was met hem, hij afwerend was en in de Franse taal antwoorden gaf, is hij na een week behandeling volledig hersteld.

Deze casus laat zien hoe risicovol aannames kunnen zijn binnen de zorgketen – vooral bij deze kwetsbare patiëntengroep. We moeten altijd alert blijven op onderliggende lichamelijke oorzaken en niet te snel vanuit gedrag of psychiatrie redeneren.

Hoe verloopt de APEx cursus deze dagen? Kun je wat vertellen over de dynamiek tussen instructeurs, instructeur-kandidaten en cursisten?

Een van de cursisten zei treffend: 'Veel cursussen gaan over onwaarschijnlijke gebeurtenissen, maar deze cursus gaat over de zorg voor mensen die we elke dag zien in de acute zorg.' En dat klopt helemaal. De kracht van de APEx-cursus zit in multidisciplinair leren over de eerste opvang van mensen met onbegrepen en/of suïcidaal gedrag, waarbij er zowel aandacht is voor lichamelijke en geestelijke klachten. Wat ik zelf als instructeur en course director bijzonder vind, is hoeveel ik leer van de verschillende benaderingen die deelnemers en collega-instructeurs meebrengen. Samenwerking is echt het sleutelwoord – niet alleen tussen instructeurs en cursisten, maar ook binnen de teams waarin zij later werken.
Het is nadrukkelijk geen 'zó moet het'-cursus. In plaats daarvan bouwen we samen aan een gedeelde taal en aanpak. Mooi om te zien hoe die gezamenlijke taal in slechts twee dagen groeit. Psychiaters en andere artsen uit de acute zorg - zoals intensivisten, internisten, SEH-artsen, neurologen, huisartsen en chirurgen -  leren elkaar beter begrijpen en weten elkaar sneller te vinden in crisissituaties. En dat komt uiteindelijk ten goede aan de patiënt met acute onbegrepen klachten – of die nu een lichamelijke of geestelijke oorzaak hebben.

Welke boodschap of advies wil je meegeven aan collega’s in de acute zorg die nog twijfelen of deze cursus iets voor hen is?

Ongeveer 30 procent van onze patiënten in de somatische acute zorg heeft te maken met een psychische aandoening en ook 20 procent van de patiënten in de psychiatrische acute zorg heeft te maken met lichamelijke klachten. Juist als je bij jezelf aarzeling of terughoudendheid voelt in de omgang met deze groep, is het waardevol om te ontdekken hoe het ook anders kan. De APEx-cursus biedt handvatten om op een andere manier te werken – met meer vertrouwen en effectiviteit.
En als je deze patiëntengroep al interessant vindt? Dan is dit dé kans om je verder te verdiepen, je vaardigheden te versterken en de samenwerking binnen multidisciplinaire teams naar een hoger niveau te tillen. De cursus helpt je om écht als team op te treden rondom patiënten met acute verwardheid, en dat maakt een groot verschil in de zorg."

Davids’ inzet toont aan hoe waardevol internationale samenwerking kan zijn, zeker wanneer het gaat om het verbeteren van kennis en vaardigheden in de acute zorg. Zijn oproep aan collega’s is duidelijk: blijf investeren in scholing en zoek actief naar trainingen die écht verschil maken aan het bed van de patiënt – ook als dat betekent dat je over grenzen heen moet kijken.

Wat zijn wij trots op David (inmiddels is hij ook voorzitter van het APEx-bestuur) en we waarderen het enorm dat hij met zijn energie en kunde deze cursus in Nederland uitrolt.